Miloš Forman, uciekinier ze Wschodu, absolwent praskiej FAMU, wybitny reżyser, którego filmy znalazły się w kanonie kina światowego, zadebiutował w Czechosłowacji w 1964 roku filmem Konkurs. Uznanie przyniosły mu kolejne - Czarny Piotruś (1964), Miłość blondynki (1965) i Pali się, moja panno (1967), w których pokazał umiejętność wydobywania z życiowych sytuacji ich tragikomicznego potencjału. Inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku zastała go w Paryżu, skąd wyemigrował do USA. Jego pierwszym amerykańskim filmem był Odlot (1971) nagrodzony na festiwalu w Cannes. Wielkim sukcesem okazała się adaptacja powieści Kena Keseya Lot nad kukułczym gniazdem (1975) uhonorowana pięcioma Oscarami. Po niej przyszły kolejne ważne filmy: Hair, Amadeusz, Ragtime, Skandalista Larry Flynt czy Człowiek na księżycu.

Na polskie ekrany wchodzi właśnie dokument o życiu i twórczości Miloša Formana, którego dwa najsłynniejsze amerykańskie filmy: Amadeusz oraz Hair przypomimy w nostalgicznej sekcji Zagraj to jeszcze raz, Sam. O biografii Miloš Forman: Co cię nie zabije w reżyserii Miloslava Šmidmajera pisze Paweł T. Felis:

"W Stanach - nawet jeśli wciąż mówi z wyraźnym akcentem, z którego śmieje się Michael Douglas - wydaje się zakotwiczony na dobre, chociaż niemal przy każdym swoim filmie pokazuje odniesienia do czechosłowackiej młodości. "Moją Wielką Siostrą była partia komunistyczna" - mówi o "Locie nad kukułczym gniazdem". "Ragtime" nazywa filmem "o poniżeniu jak w komunizmie", które łamie charaktery i uczy kłamstwa. "Duchy Goi" łączy z najazdem wojsk sowieckich na Czechosłowację - "to film o tym, co widziałem i czego ciągle nie potrafię zrozumieć".

O emigranckiej tęsknocie mówi oszczędnie, ale mówią o niej inni. " » Amadeusz «nie byłby pewnie filmem tak wybitnym, gdyby podczas realizacji Miloš nie mógł wrócić do swojego kraju, do domu" - przyznaje grający Salieriego F. Murray Abraham.

Widać jednak, że Forman nie lubi bawić się w drobiazgowe analizy swoich dzieł - bardziej niż intelektualistę przypomina reżyserskie zwierzę, które ma instynktowną władzę nad filmową materią. Być może dlatego lubi powoływać się na przypadki".

Paweł T. Felis: Szczęśliwe przypadki Miloša Formana